Veelgestelde vragen voor werknemers

Je kan SpeakUp Totaal altijd gebruiken als je (anoniem) een melding wilt doen van een misstand. Wat wordt verstaan onder een misstand onder ‘algemeen’. Meer informatie vind je ook op de website van het Ministerie van Binnenlandse Zaken inzake de Wet bescherming klokkenluiders.

SpeakUp kan overigens ook worden opengesteld voor andere (signalen van) problemen. Denk aan pestgedrag, seksuele intimidatie of machtsmisbruik. Kijk daarom ook in het integriteitsbeleid van jouw organisatie om erachter te komen hoe dat voor jouw organisatie is geregeld. Jouw werkgever is namelijk verplicht om dit helder en transparant uit te leggen. 

Het is altijd mogelijk om anoniem te melden en jouw gegevens worden goed beschermd in het beveiligde register waarin de hele afhandeling van de melding plaatsvindt (casemanagement). Alle informatie is versleuteld en alleen de behandelaren van jouw melding hebben geautoriseerd toegang tot jouw gegevens. Gegevens worden niet langer bewaard dan nodig voor de afhandeling van de melding. Zonder jouw toestemming zullen gegevens nooit openbaar worden gemaakt, tenzij de Wet dit vereist en/of er een direct gevaar is voor de veiligheid van personen.

Allereerst is het positieve effect dat jouw werkgever op de hoogte is van een misstand of een probleem. Een goede werkgever waardeert dat. Je mag persoonlijk bovendien nooit de negatieve consequenties of hinder ondervinden als gevolg van een melding die door jou is gedaan. Voor jouw werkgever geldt namelijk een expliciet verbod om je te benadelen.

Als je toch wordt benadeeld - en/of hierover een klacht hebt -, dan kun je juridische stappen zetten. Een juridische adviseur of advocaat kan je verder helpen. Wanneer je bent benadeeld hoef je dat overigens zelf niet te bewijzen. Jouw werkgever moet aantonen dat geen benadeling heeft plaatsgevonden (omgekeerde bewijslijst).

Als je een melding wilt doen via SpeakUp, dan adviseren we je om eerst contact te leggen met een vertrouwenspersoon, zodat je zorgvuldig een afweging kunt maken over of en (zo ja) hoe je een melding doet. 

Je kunt natuurlijk altijd juridisch advies inwinnen bij een eigen juridisch adviseur of een advocaat. Indien je extern een melding doet van een maatschappelijke misstand en het Huis van Klokkenluiders oordeelt ook dat sprake is van een vermoeden van een misstand, dan heb je meestal recht op gratis rechtsbijstand of mediation via de Raad voor Rechtsbijstand. Klik hier voor meer informatie op de website van de Raad voor Rechtspraak.

Je mag een misstand altijd extern melden. Dat kan bijvoorbeeld bij het Huis voor klokkenluiders of bij de toezichthouder. Dat neemt niet weg dat een werkgever verplicht is om effectieve interne meldprocedure in te richten. Dat geldt sowieso voor bedrijven en organisaties met 50 medewerkers of meer en/of financiële instellingen (ongeacht hun omvang).

Vraag je werkgever in dat geval naar de interne meldprocedure of maak het belang ervan bespreekbaar. Als jouw organisatie een ondernemingsraad (OR) heeft, doe je er goed aan om de OR te betrekken. Als je werkgever geen interne procedure meldprocedure heeft – of deze is naar het inzicht van werknemers onvoldoende effectief -, kun je (of de OR) een effectieve interne meldprocedure afdwingen bij de kantonrechter. Advies is wel om altijd eerst juridisch advies in te winnen.

Een goed gesprek met je werkgever hierover is in de meeste gevallen al voldoende.

In de interne meldregeling moet duidelijk zijn op welke manieren – en bij wie - je een melding van een probleem of misstand kan doen. Bijvoorbeeld bij een collega, je leidinggevende of bij een vertrouwenspersoon. Op deze manier kun je problemen of een misstand op een zo laagdrempelig mogelijke manier adresseren en/of helpen op te lossen.

Als je twijfelt over of je melding adequaat wordt opgepakt. Of als je zeker wilt weten dat een melding onafhankelijk en neutraal wordt beoordeeld, kun je het beste gebruik maken SpeakUp Totaal. Ook als je anoniem wilt blijven is dit de beste oplossing. Je werkgever moet dan natuurlijk wel een abonnement hebben.

Je mag een misstand altijd meteen extern melden bij het Huis voor klokkenluiders of de toezichthouder als je dat meer vertrouwen geeft. In acute noodsituaties bel je het beste met 112.