Wet bescherming klokkenluiders
Verplicht voor organisaties met meer dan 50 werknemers
Vanaf december 2023 is er een nieuwe Wet bescherming klokkenluiders. De wet moet het melden van misstanden eenvoudiger, makkelijker en veiliger maken. De wet is in ieder geval verplicht voor organisaties vanaf 50 medewerkers. Maar alle financiële instellingen en bijvoorbeeld ook havenbedrijven moeten hieraan voldoen. Ook als zij minder dan 50 medewerkers in dienst hebben.
In die wet zijn verschillende nieuwe eisen opgenomen. Onder andere dat werkgevers een interne meldprocedure moeten inrichten die aan strengere eisen voldoet. Nieuw is ook dat melders beschermd zijn (benadelingsverbod). Organisaties moeten regelen dat melders toegang moeten hebben tot een vertrouwelijk adviseur. Ook is geregeld dat meldingen moeten worden beoordeeld door een onafhankelijke partij.
Misstanden
In elke organisatie bestaan risico's op problemen en misstanden. Dat is inherent aan samenwerken en vaak tegenstrijdige belangen. Problemen variëren van onbedoelde fouten, grensoverschrijdend gedrag en gevaren voor mens en milieu. Ook kan sprake zijn van moedwillige fraude wat vaak onder druk ontstaat. Het gevolg is dat werksituaties kunnen ontstaan waar mensen zich niet (meer) veilig voelen, waar sprake is ondermaatse kwaliteit en (mogelijke) schade voor belanghebbenden. Dit zijn situaties die de meeste organisaties, de maatschappij en de overheid willen voorkomen.
Veilig kunnen melden
Het melden van een probleem of misstand vraagt om moed. Verschillende voorbeelden in de geschiedenis laten zien dat het melden van misstanden grote gevolgen kan hebben. Zowel voor de melder (klokkenluider) als voor de organisatie zelf. De overheid heeft daarom een nieuwe Wet bescherming klokkenluiders geïntroduceerd.
De kern van de wet is de verplichting voor organisaties om zowel een veilig meldpunt te hebben als een goede procedure om meldingen over problemen en misstanden op te volgen. Met respect voor anonimiteit van de melder als de situatie daarom vraagt en waarbij ook de gegevens van alle betrokkenen moeten worden beschermd in een beveiligde omgeving
Inhoud van de nieuwe wet
Hieronder volgt een overzicht van wat er allemaal (nog meer) in de Wet is geregeld.
Opvolging
Het onderzoeken en opvolgen van de melding door een onafhankelijke beoordelaar met voldoende kennis en ervaring.
Beleid en procedures
Helder beleid en uitleg over de wijze waarop een misstand kan worden gemeld.
Brede doelgroep
Ook ex-medewerkers, ZZP’ers, sollicitanten of andere belanghebbenden die in de organisatie werken kunnen een misstand melden en vallen onder het begrip ‘medewerker’.
Communicatie
Heldere communicatie vanuit organisatie en met de OR (of medewerkers) over het meldpunt, de opvolging, rechten, plichten en andere relevante zaken rond de Klokkenluidersregeling. Toestemming van de OR en meerderheid van de medewerkers is vereist.
Aangepast benadelingsverbod
Ter bescherming van de Klokkenluider is het benadelingsverbod geïntroduceerd. Denk onder andere aan ontslag en vrijwaring van gerechtelijke procedures. Of het opzettelijk op een zijspoor zetten van de medewerk en dreiging met boetes of maatregelen (direct of indirect via bijvoorbeeld familieleden).
Daarnaast gelden voor de nieuwe klokkenluidersregeling de volgende eisen:
Beveiligd register
De identiteit en de persoonsgegevens van melders en/of betrokkenen in de melding moeten worden beschermd in een beveiligd register die aan strenge beveiligingseisen voldoet.
Anoniem meldkanaal
Wwft-plichtige instellingen zijn nu al verplicht tot het instellen van een anoniem meldkanaal voor non-compliance. Binnenkort is dit ook verplicht voor alle bedrijven die onder de Wet bescherming klokkenluiders vallen (EU-richtlijn).
Toestemming
De OR - of anders minimaal de helft van de medewerkers - moet toestemming geven voor de interne procedure (consent). Medewerkers mogen de interne procedure ook afdwingen bij de kantonrechter.
Externe instanties
De werkgever maakt kenbaar bij welke externe instanties kan worden gemeld (direct extern melden mag vanaf nu altijd meteen).
Klokkenluidersregeling beschikbaar
De werkgever stelt de klokkenluidersregeling en de interne meldprocedure schriftelijk en elektronisch beschikbaar aan het personeel.
Whitepaper
Wet bescherming klokkenluiders
Download onze white paper om alles te weten te komen over;
- Wat de Wet bescherming klokkenluiders precies inhoudt;
- Welke eisen worden gesteld aan de interne klokkenluidersregeling;
- De oplossingen die er zijn en;
- Hoe je effectief beleid voor de organisatie kunt implementeren.
De wet is verplicht voor onderstaande organisaties
Alle bedrijven en organisaties met 50 medewerkers of meer
Alle Wwft-plichtige en financiële instellingen
Burgerluchtvaart, martieme arbeid, havenstaatcontrole en off shore gas en olie
Wat kan er gebeuren als een organisatie niets doet?
Als organisaties en instellingen niet aan de wet voldoen kan de overheid in de toekomst dwangsommen of boetes opleggen. Sommige toezichthouders in bepaalde sectoren kunnen aleen dwangsom of hoge boetes opleggen (tot € 1.000.000,-) als de klokkenluidersregeling niet voldoet aan de eisen. Dat is bepaald in het Besluit bestuurlijke boetes financiële sector).
Naast deze financiële sancties kunnen er natuurlijk ook gevolgen zijn voor ongewenste publiciteit en als gevolg daarvan imago- en economische schade. Of imagoverlies voor wat betreft het zijn van een aantrekkelijk werkgever en waardoor medewerkers weglopen of niet (meer) voor de organisatie willen werken. Dat leidt tot ernstige continuïteitsproblemen.
Totaaloplossingen om te voldoen aan de Wet Bescherming Klokkenluiders
De overheid heeft helder uiteengezet waar een organisatie aan moet voldoen. Voor veel organisaties is het gezien hun omvang lastig en kostbaar om dit zelf te organiseren. Speak-Up Totaal levert daarom een eenvoudig te implementeren totaaloplossing.
Whitepaper
Download vrijblijvend onze whitepaper wet bescherming klokkenluiders! Daar vind u alle nodige informatie rondom de wet.
Whitepaper
Kopje koffie?
Samen kijken wat SpeakUp Totaal voor u kan betekenen? Dat kan! Kom gerust een keer langs voor een kop koffie, dan kijken we er samen naar.
Kopje koffie?
Gratis demo!
Geïnteresseerd en klaar voor de volgende stap? Plan dan nu vrijblijvend een gratis demo! We laten u graag alles zien.