Wet bescherming klokkenluiders

Verplicht voor organisaties met meer dan 50 werknemers


Vanaf december 2023 is er een nieuwe Wet bescherming klokkenluiders. De wet moet het melden van misstanden eenvoudiger, makkelijker en veiliger maken. De wet is in ieder geval verplicht voor organisaties vanaf 50 medewerkers. Maar alle financiële instellingen en bijvoorbeeld ook havenbedrijven moeten hieraan voldoen. Ook als zij minder dan 50 medewerkers in dienst hebben.

 

In die wet zijn verschillende nieuwe eisen opgenomen. Onder andere dat werkgevers een interne meldprocedure moeten inrichten die aan strengere eisen voldoet. Nieuw is ook dat melders beschermd zijn (benadelingsverbod).  Organisaties moeten regelen dat melders toegang moeten hebben tot een vertrouwelijk adviseur. Ook is geregeld dat meldingen moeten worden beoordeeld door een onafhankelijke partij.

Misstanden


In elke organisatie bestaan risico's op problemen en misstanden. Dat is inherent aan samenwerken en vaak tegenstrijdige belangen. Problemen variëren van onbedoelde fouten, grensoverschrijdend gedrag en gevaren voor mens en milieu. Ook kan sprake zijn van moedwillige fraude wat vaak onder druk ontstaat. Het gevolg is dat werksituaties kunnen ontstaan waar mensen zich niet (meer) veilig voelen, waar sprake is ondermaatse kwaliteit en (mogelijke) schade voor belanghebbenden. Dit zijn situaties die de meeste organisaties, de maatschappij en de overheid willen voorkomen.

Veilig kunnen melden


Het melden van een probleem of misstand vraagt om moed. Verschillende voorbeelden in de geschiedenis laten zien dat het melden van misstanden grote gevolgen kan hebben. Zowel voor de melder (klokkenluider) als voor de organisatie zelf. De overheid heeft daarom een nieuwe Wet bescherming klokkenluiders geïntroduceerd.

 

De kern van de wet is de verplichting voor organisaties om zowel een veilig meldpunt te hebben als een goede procedure om  meldingen over problemen en misstanden op te volgen. Met respect voor anonimiteit van de melder als de situatie daarom vraagt en waarbij ook de gegevens van alle betrokkenen moeten worden beschermd in een beveiligde omgeving

75750008_l_normal_none_FC (1)

Inhoud van de nieuwe wet


Hieronder volgt een overzicht van wat er allemaal (nog meer) in de Wet is geregeld. 

Opvolging

Het onderzoeken en opvolgen van de melding door een onafhankelijke beoordelaar met voldoende kennis en ervaring.

Beleid en procedures

Helder beleid en uitleg over de wijze waarop een misstand kan worden gemeld.

Brede doelgroep

Ook ex-medewerkers, ZZP’ers, sollicitanten of andere belanghebbenden die in de organisatie werken kunnen een misstand melden en vallen onder het begrip ‘medewerker’.

Communicatie

Heldere communicatie vanuit organisatie en met de OR (of medewerkers) over het meldpunt, de opvolging, rechten, plichten en andere relevante zaken rond de Klokkenluidersregeling. Toestemming van de OR en meerderheid van de medewerkers is vereist.

Aangepast benadelingsverbod

Ter bescherming van de Klokkenluider is het benadelingsverbod geïntroduceerd. Denk onder andere aan ontslag en vrijwaring van gerechtelijke procedures. Of het opzettelijk op een zijspoor zetten van de medewerk en dreiging met boetes of maatregelen (direct of indirect via bijvoorbeeld familieleden).

Daarnaast gelden voor de nieuwe klokkenluidersregeling de volgende eisen:

Beveiligd register

De identiteit en de persoonsgegevens van melders en/of betrokkenen in de melding moeten worden beschermd in een beveiligd register die aan strenge beveiligingseisen voldoet.

Anoniem meldkanaal

Wwft-plichtige instellingen zijn nu al verplicht tot het instellen van een anoniem meldkanaal voor non-compliance. Binnenkort is dit ook verplicht voor alle bedrijven die onder de Wet bescherming klokkenluiders vallen (EU-richtlijn).

Toestemming

De OR - of anders minimaal de helft van de medewerkers - moet toestemming geven voor de interne procedure (consent). Medewerkers mogen de interne procedure ook afdwingen bij de kantonrechter.

Externe instanties

De werkgever maakt kenbaar bij welke externe instanties kan worden gemeld (direct extern melden mag vanaf nu altijd meteen).

Klokkenluidersregeling beschikbaar

De werkgever stelt de klokkenluidersregeling en de interne meldprocedure schriftelijk en elektronisch beschikbaar aan het personeel.

Whitepaper Wet bescherming klokkenluiders - SpeakUp Totaal_Pagina_01

Whitepaper

Wet bescherming klokkenluiders

Download onze white paper om alles te weten te komen over;

  • Wat de Wet bescherming klokkenluiders precies inhoudt;
  • Welke eisen worden gesteld aan de interne klokkenluidersregeling;
  • De oplossingen die er zijn en;
  • Hoe je effectief beleid voor de organisatie kunt implementeren.

De wet is verplicht voor onderstaande organisaties


Organisaties met 50+ man

Alle bedrijven en organisaties met 50 medewerkers of meer

Wwft-plichtige en financiële sectoren

Alle Wwft-plichtige en financiële instellingen

Burgerluchtvaart

Burgerluchtvaart, martieme arbeid, havenstaatcontrole en off shore gas en olie

Wat kan er gebeuren als een organisatie niets doet?


Als organisaties en instellingen niet aan de wet voldoen kan de overheid in de toekomst dwangsommen of boetes opleggen. Sommige toezichthouders in bepaalde sectoren kunnen aleen dwangsom of hoge boetes opleggen (tot € 1.000.000,-) als de klokkenluidersregeling niet voldoet aan de eisen. Dat is bepaald in het Besluit bestuurlijke boetes financiële sector).

 

Naast deze financiële sancties kunnen er natuurlijk ook gevolgen zijn voor ongewenste publiciteit en als gevolg daarvan imago- en economische schade. Of imagoverlies voor wat betreft het zijn van een aantrekkelijk werkgever en waardoor medewerkers weglopen of niet (meer) voor de organisatie willen werken. Dat leidt tot ernstige continuïteitsproblemen.

Organisaties met 50+ man

Totaaloplossingen om te voldoen aan de Wet Bescherming Klokkenluiders


De overheid heeft helder uiteengezet waar een organisatie aan moet voldoen. Voor veel organisaties is het gezien hun omvang lastig en kostbaar om dit zelf te organiseren. Speak-Up Totaal levert daarom een eenvoudig te implementeren totaaloplossing.